Türkiye’de Gıda Fiyatlarındaki Hızlı Artış Devam Ediyor

Türkiye, dünyada gıda fiyatlarının en hızlı arttığı ülkeler arasında yer alıyor. Mart 2025’te gıda fiyatları yüzde 6,8 oranında artış gösterirken, son 58 aydır kesintisiz bir yükseliş trendi yaşanıyor ve yıllık artış oranı yüzde 54,2’ye ulaştı. Gıda enflasyonu, özellikle dar gelirli kesimler için büyük bir sorun oluşturmaya devam ediyor. Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu’nun araştırmasına göre, halkın mutfakta yaşadığı krizin boyutları oldukça endişe verici.

AÇLIK RİSKİ BÜYÜYOR

Gıda fiyatlarındaki hızlı yükseliş, ücretliler, dar gelirliler ve yoksullar için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Gıda masraflarını karşılayabilmek için halk, sağlık, eğitim, barınma gibi diğer temel ihtiyaçlarından feragat etmek zorunda kalıyor. 2021 Eylül’ünden bu yana Türkiye’de gıda fiyatları yüzde 1.165 oranında arttı. 2021 yılında 100 liraya alınan bir gıda sepeti, Ocak 2025’te 1.159 liraya, Şubat’ta 1.185 liraya yükseldi ve Mart’ta 1.265 liraya çıktı.

Ücret artışlarının gıda fiyatlarındaki yükselişi dengelemediği belirtilirken, kamu çalışanlarının maaşlarındaki toplam artış yüzde 881,5 seviyesinde kaldı. Ocak 2025’te yapılan yüzde 6’lık toplu sözleşme zammı, sadece iki ayda eriyerek çalışanları devletten alacaklı duruma getirdi.

GIDA FİYATLARI 16 KAT ARTTI

Birleşik Kamu-İş’in gıda fiyatları endeksi, Haziran 2020’den bu yana kesintisiz olarak 58 ay boyunca artmaya devam ediyor. 2020’de 100 liraya alınabilen gıda sepeti, günümüzde ancak 1.850 liraya satın alınabiliyor. Bu yükseliş, özellikle düşük ve sabit gelirli kesimleri olumsuz etkiliyor.

MART AYINDA FİYAT DEĞİŞİMLERİ

• Ekmek, pirinç, un, bulgur, makarna fiyatları: Makarna fiyatlarında yaşanan düşüş nedeniyle yüzde 0,5 azaldı.
• Et ve balık fiyatları: Yüzde 11,2 arttı.
• Süt ve süt ürünleri ile yumurta: Yüzde 3,8 oranında yükseldi.
• Yağ fiyatları: Ayçiçek yağında görülen düşüşle birlikte yüzde 2,5 azaldı.
• Meyve fiyatları: Yüzde 12,7 artış gösterdi.
• Sebze fiyatları: Yüzde 19,8 oranında zamlanarak arttı.
• Bakliyat fiyatları: Sabit kaldı.
• Diğer işlenmiş gıda fiyatları: Yüzde 0,3 oranında artış gösterdi.

ÜÇ AYLIK DEĞİŞİM

Ocak ayında yüzde 4, şubat ayında yüzde 2,2 artan gıda fiyatları, Mart ayı itibariyle yılın ilk üç ayında toplamda yüzde 13,6 yükseldi.

• Ekmek, pirinç, un, bulgur, makarna fiyatları: Yüzde 6,3 arttı.
• Et ve balık fiyatları: Yüzde 17,8 yükseldi.
• Süt, süt ürünleri ve yumurta: Yüzde 16 arttı.
• Yağ fiyatları: Yüzde 1,5 azaldı.
• Meyve fiyatları: Yüzde 18 artış gösterdi.
• Sebze fiyatları: Yüzde 24,8 arttı.
• Bakliyat fiyatları: Yüzde 5,7 zamlandı.
• Diğer işlenmiş gıdalar: Yüzde 3,5 artış gösterdi.

YILLIK DEĞİŞİM

Gıda fiyatlarındaki yıllık değişim endişe verici boyutlara ulaştı.

• Ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları: Yüzde 44,8 arttı.
• Et ve balık fiyatları: Yüzde 29,6 yükseldi.
• Süt ve süt ürünleri, yumurta: Yüzde 33,4 artış gösterdi.
• Yağ fiyatları: Yüzde 34,7 arttı.
• Meyve fiyatları: Yüzde 123,8 zamlandı.
• Sebze fiyatları: Yüzde 179,7 arttı.
• Bakliyat fiyatları: Yüzde 18,8 oranında arttı.
• Diğer işlenmiş gıdalar: Yüzde 34,7 zamlandı.

Mart 2025 itibariyle yıllık gıda enflasyonu yüzde 54,2’ye ulaşarak, alım gücündeki kaybın hız kesmeden devam ettiğini gösterdi.

12 AYLIK ORTALAMA ARTIŞ

Son 12 aylık ortalamalara göre:

• Ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları: Yüzde 46,9 arttı.
• Et ve balık fiyatları: Yüzde 49,5 yükseldi.
• Süt ve süt ürünleri, yumurta fiyatları: Yüzde 42,1 arttı.
• Yağ fiyatları: Yüzde 58,2 yükseldi.
• Meyve fiyatları: Yüzde 123,8 zamlandı.
• Sebze fiyatları: Yüzde 179,7 arttı.
• Bakliyat fiyatları: Yüzde 40,2 arttı.
• Diğer işlenmiş gıdalar: Yüzde 68,3 yükseldi.

Türkiye’de gıda fiyatları, dar gelirli vatandaşların mutfak bütçelerini zorlayarak, ekonomik koşulların zorlaştığı bu süreçte temel gıdaya erişimi güçleştiriyor.