Böğürtlen

18 Mayıs 2023Seher Alp

Orman meyvelerinden biri olduğu için yakın zamana kadar adı sanı duyulmayan böğürtlenle ilgili akla ilk olarak böğürtlen nedir? sorusu gelir.

Böğürtlen, gülgiller familyasından gelen ve doğada kendiliğinden yetişen yenilebilir enfes orman meyvelerinden biridir. Küme halinde çalılık fundalıklarda yetişen ve dut meyvesine benzer şekli ile ilk görenlerin dut sandığı böğürtlen, 1 ila 3 metre arasında uzayabilen çok yıllık otsu bitkiler arasında yer alır.

Sarmaşık şeklinde yetişme biçimi ile dikenli bir gövdeye sahip olan bitkinin meyveleri üzüm gibi salkımına benzer. Önce kırmızı rengi alan taneleri olgunlaşınca siyaha döner ve siyah büyük iri taneleri tam kıvamında olgunlaşarak doygun lezzetine ulaşır. Doygun lezzeti ile birlikte çileği andıran tatlımsı hoş kokusu ile ilk kez tadanların akıllarına kazınan böğürtlen çeşitleri arasında 400’ü aşkın farklı tür olduğu bilinir ve ülkemizde birçok farklı çeşidi bulunur.

Böğürtlenin Faydaları Nelerdir?

Bilgiler reçete niteliği taşımaz. Uygulama öncesi doktor onayı alınız.

1) Kalp Sağlığını Koruyabilir

İçeriğindeki bileşenler ile antioksidan olarak önemli bir kaynak kabul edilen böğürtlen, kalp sağlığını korumaya yardımcı olur. Özellikle C vitamini ile damar sertliğine karşı koruyucu görev gören bitki, kalp krizi ile birlikte felç gibi sağlık sorunlarının oluşma riskini azaltır.

2) Bağışıklık Sistemini Güçlendirir

Bileşeninde bulunan antioksidan ile mikroplara karşı vücudu koruyan ve hastalıklara karşı vücut direncini artıran meyve, bilhassa göz sağlığını destekler.

3) Beyin Sağlığını Artırabilir

Zamanda düzenli böğürtlen tüketimi yaşlılıktan kaynaklanan hafıza sorunlarına karşı koruyucu görev üstlenir. Beyin iltihabını azaltabilir, beyin fonksiyonlarının ve hafızanın güçlenmesine yardımcı olur.

4) Sindirime ve Bağırsak Sağlığına Yardımcı Olabilir

Lif açısından zengin bir meyve olduğu için sindirime yardımcı olur ve düzenli tüketimde bağırsak sağlığının düzelmesini destekler. Taze meyvesi yenerek ya da çay yapılıp içilerek düzensiz bağırsak sorunları için kullanılır. Ayrıca böğürtlen kökü ishale karşı kullanılan önemli bir ilaçtır.

5) Kadın Hastalıklarına Karşı Koruyabilir

Kadın hastalıklarına karşı bileşeninde bulunan doğal östrojenler ile menopoz döneminde oluşan ateşe iyi gelir. Genç kadınlarda şişkinlik ve PMS sendromlarına (adet öncesi gerginlik) karşı koruma sağlaması böğürtlenin faydaları arasındadır. Aynı zamanda kadın hastalıklarından kaynaklanan vitamin eksikliğine karşı koruma sunar. Sinirleri yatıştırıcı etkisiyle daha konforlu bir regl dönemi geçirilmesini sağlayabilir.

6) Kilo Vermeye Yardımcı Olabilir

Böğürtlen tok tutan yapısı ve düşük kalorisi ile zayıflamaya çalışanları sevindirir. Bir su bardağında yaklaşık 62 kalori olan böğürtlenin kalorisi olukça düşük olduğu için diyet yapanlarca gönül rahatlığı ile tüketilir. Ödem atılmasına yardımcı olarak kilo verilmesini destekler. Düşük kalorisiyle diyetlerde de sık sık önerilen bir meyvedir.

7) Kanser Riskini Önleyebilir

Önemli bir antioksidan kaynağıdır. Böylece böğürtlen kanser riskinin düşmesini destekler.

8) Kemik Gelişimini Destekleyebilir

Kemik gelişiminde içindeki magnezyum ve kalsiyum ile rol alır.

9) Cildi Besleyebilir

C vitamini sayesinde cildin kendini yenilemesini kolaylaştırır.

Böğürtlen Yaprağının Faydaları Nelerdir?

Meyveleri, kökü ve yaprağı ile ayrı ayrı bir vitamin deposu olan böğürtlenin yaprakları da kendine özgü faydalar taşır.

Böğürtlen yaprağı cilt sağlığını düzenleyen antioksidanlar içeren yapısı ve içerdiği E vitamini ile yaşlanmaya karşı koruma sunar.
Düzenli tüketimde yaşlanmanın cilt üzerindeki olumsuz etkilerini yavaşlattığı belirtilen böğürtlen yaprakları düzenli kullanıldığında cilde parlak bir görünüm kazandırmaya yardımcı olarak bilhassa kadınların dikkatini çeker.
Boğaz ağrısını hafifletirken boğaz ve ağız içi yaralarına karşı iyileştirici özellik taşır.
Böğürtlen yaprağı faydaları arasında bağışıklık sistemini güçlendirmesi de vardır.

Böğürtlen Çayının Faydaları Nelerdir?

Taze ve kurutulmuş böğürtlen meyvesi ile demlenen böğürtlen çayı, taze böğürtlenin faydalarını size sunar.

İçeriği C vitamini ile kalbi korumaya yardımcı olan çay, soğuk algınlığı gibi hastalıklar ile mücadele etmeyi desteklerken özellikle kolay hastalanan kişiler için bağışıklık sistemini güçlendirir.
Taze böğürtlende olduğu gibi böğürtlen çayı, ishal ve bağırsak sorunlarına karşı faydalı olur ve kan şekerini düşürmeye yardımcı olur.
Kurutulmuş yapraklardan yapılan böğürtlen çayının faydası arasında ise boğaz ağrılarını geçirmesi öne çıkar.

Böğürtlen Çayı Nasıl Yapılır?

Böğürtlen çayı için:

10 adet böğürtleni çatalla ezin ve 1 fincan sıcak suyun olduğu cezvenin içine ekleyin.
10 dakika kadar kaynatın ve süzün. Mis gibi çayınız hazır bile!

Böğürtlen yaprağı çayı için:

Bir tutam kuru böğürtlen yaprağını cevzeye alın ve üstüne sıcak su ekleyip 10 dakika kadar kaynatın.
Demlenme için de birkaç dakika bekledikten sonra süzerek bitki çayını içebilirsiniz.

Böğürtlen Nerede Yetişir?

Manavlarda ve semt pazarlarında nadiren rastlanan bir lezzet olduğu için meraklısı için böğürtlen nerede yetişir? ve hangi mevsimde bulunur? soruları önemlidir.

Genellikle ülkemizde bol yağmur alan kuzey ormanlarında kendiliğinden yetişen böğürtlen ağacı, dayanıklı yapısı ve düşük iklim seçiciliği ile neredeyse Anadolu’nun her bölgesinde büyüyebilir. Üstelik farklı toprak tiplerine uyum sağladığı için toprak seçiciliği de düşüktür ve ormanlarda, çalılıklarda, yol kenarlarında ya da duvar diplerinde büyüyebilen meyveye nadiren şehirlerde bile rastladığımız olur.

Ayrıca mutfaklarda kullanımının yaygınlaşması ile tadanların bir daha vazgeçemediği meyve, özel olarak da yetiştirilir. Özel olarak ekimi yapılacağı zaman genellikle fide halde yetiştirilen böğürtlen bitkisi, böğürtlen tohumu ile de çimlendirilerek yetiştirilir.

Böğürtlen Nasıl Tüketilir?

Böğürtlen nasıl tüketilmeli sorusunun tek bir doğru cevabı yoktur, zevkine göre biçim değişebilir.

Böğürtleni en güzel tüketmenin yolu elbette taze taze toplanıp hemen yenmesidir.
Bunun yanı sıra hamur işlerinde, tatlılarda kullanılmaktadır.
Böğürtlenin suyunu sıkarak içmek de mümkündür.
Böğürtlen özünden, yaprağından ya da böğürtlen kökünden çaylar da yapılabilir.
Aldığınız ya da topladığınız böğürtleni hemen tüketmek istemiyorsanız buzlukta saklayabilirsiniz.