Türkiye’nin ilk kuantum adımını uzmanlar yorumladı

Türkiye, bilim ve teknoloji alanında tarihi bir eşikten geçti. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ) tarafından geliştirilen ülkenin ilk kuantum bilgisayarı “QuanT” resmi olarak tanıtıldı.

5 kubitlik bir sistemle devreye alınan QuanT, süper iletken kuantum teknolojisiyle donatılmış yapısıyla dikkat çekerken, uzmanlar bu adımın Türkiye’nin küresel teknoloji arenasındaki yerini güçlendireceğini vurguladı.

Peki, QuanT Türkiye’yi nereye taşıyabilir? Bilimsel araştırmalar ve uluslararası uzman görüşleri, bu yeniliğin potansiyelini gözler önüne serdi.

QUANT’IN ORTAYA ÇIKIŞI

TOBB ETÜ Teknoloji Merkezi’nde uzun süredir sürdürülen çalışmalar, Türkiye’nin kuantum yolculuğunda meyvesini verdi.

2010’dan bu yana süper iletken kuantum teknolojileri üzerine yoğunlaşan ekip, QuanT’ı 5 kubitlik bir sistemle hayata geçirdi.

Tanıtım, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın katılımıyla gerçekleşmiş, ancak sistemin test aşamaları tamamlanarak resmiyet kazanmıştı.

BİLİMSEL TEMELLER VE KÜRESEL BAĞLAM

Kuantum bilgisayarlar, klasik bilgisayarlardan farklı olarak “kubit” adı verilen kuantum bitleriyle çalışıyor ve karmaşık problemleri çözme hızlarıyla biliniyor.

MIT’den kuantum fizikçisi Prof. William D. Oliver, QuanT gibi sistemlerin potansiyelini değerlendiriyor.

Nature Quantum Information’da 2024’te yayımlanan bir araştırmaya atıfta bulunan Oliver, “5 kubitlik bir sistem, başlangıç için mütevazı görünebilir, ancak ölçeklenebilir bir altyapı, yapay zeka ve siber güvenlikte devrim olabilir” dedi.

Araştırma, kuantum sistemlerin optimizasyon problemlerini klasik sistemlere göre %50 daha hızlı çözebildiğini gösterdi.

Oxford Üniversitesi’nden kuantum teknolojisi uzmanı Prof. Jonathan Barrett ise Türkiye’nin bu hamlesini övdü:

“QuanT, Türkiye’yi kuantum yarışında söz sahibi ülkeler arasına sokuyor. Yerli algoritmalarla desteklenirse, bölgesel liderlik bile mümkün.”

Barrett, 2023’te Physical Review Letters’da yayımlanan bir makalede, kuantum sistemlerin enerji verimliliği ve işlem kapasitesinin, geleneksel sistemleri 2030’a kadar gölgede bırakabileceğini öne sürdü.

UZMAN GÖRÜŞLERİ VE UYGULAMA ALANLARI

QuanT’ın tanıtımı, uluslararası alanda da yankı buldu. Stanford Üniversitesi’nden bilgisayar bilimi profesörü Dr. Jelena Vuckovic, “Türkiye’nin kuantum teknolojisine girişi, savunma sanayii ve finans gibi stratejik sektörlerde yerli çözümler üretebilir” dedi.

Her yenilik gibi QuanT da zorluklarla karşı karşıya. Almanya’daki Max Planck Enstitüsü’nden kuantum fizikçisi Dr. Markus Müller, “Kuantum sistemlerin kararlılığı ve enerji tüketimi, henüz aşılması gereken engeller. Türkiye’nin bu alanda ilerlemesi için uzun vadeli yatırımlar şart” uyarısında bulundu.

Science Advances’ta 2024’te yayımlanan bir çalışma, 5 kubitlik sistemlerin hata oranlarının %10’u aşabileceğini ve bu durumun ticari uygulamaları sınırlayabileceğini gösterdi.

TÜRKİYE’NİN KUANTUM GELECEĞİ

QuanT, ölçeklenebilir altyapısıyla dikkat çekerken, TOBB ETÜ yetkilileri, sistemin kubit sayısını önümüzdeki yıllarda artırmayı planladıklarını belirtti. Ayrıca, Süper İletken Kuantum Çip Üretim Merkezi’nin kurulmasıyla Türkiye, kuantum donanımlarını yerli olarak üretme hedefinde ilerliyor.

Dr. Vuckovic, “Bu tür projeler, genç araştırmacıları cezbederek bir ekosistem oluşturabilir” dedi.

Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı QuanT, hem bilimsel hem de stratejik bir başarı olarak tarihe geçti.

Küresel teknoloji devleriyle yarışa giren Türkiye, bu adımla geleceğin dijital dünyasında söz sahibi olma yolunda kararlılığını ortaya koydu.

Related Posts

Eski Mısır’da tarihi keşif: 4500 yıllık DNA tamamen çözüldü

Bilim insanları, Eski Mısır’da yaşamış bir bireyin ilk kez tam genom dizilimini gerçekleştirdi. Yaklaşık 40 yıl önce, 1985 yılında kısmi DNA çıkarımından sonra bu, genetik araştırmalarda devrim niteliğinde bir gelişme olarak kabul ediliyor. Araştırmanın ayrıntıları, 2 Temmuz’da prestijli bilim dergisi Nature’da yayımlandı.

Ünlü markaların kulaklıklarında güvenlik açığı tespit edildi: Milyonlarca kullanıcı risk altında!

Bluetooth bağlantılı kulaklıkların bazı modellerinde ciddi güvenlik açıkları tespit edildi. Uzmanlar, kullanıcıların yazılım güncellemelerini takip etmeleri ve dikkatli olmaları konusunda uyarıyor.

Teknoloji doğayı kurtarabilir mi? Robot arılar sahnede

Dünya genelinde arı popülasyonlarının dramatik şekilde azalması, tarımsal üretimi tehdit ederken, bilim dünyası bu krize yenilikçi bir çözümle yanıt veriyor: Robot arılar. Polenleme süreçlerini taklit edebilen bu minyatür teknolojik harikalar …

Mobil uygulamayla kıyafetleri sanal olarak üzerinizde deneyin

Teknoloji devi Google, yapay zekâ destekli yeni bir mobil uygulama geliştirdi: Doppl. Şimdilik yalnızca ABD’de ve iOS ile Android cihazlarda kullanılabilen bu deneysel uygulama, kullanıcıların farklı kıyafetleri sanal olarak kendi görselleri üzerinde denemelerini sağlıyor.

Microsoft, Xbox tarafında toplu işten çıkarmalara hazırlanıyor

Microsoft’un yeniden yapılanma süreci, özellikle Xbox ekibini sert bir şekilde vuracak gibi görünüyor. İşten çıkarmaların çoğunun Avrupa bölgesinde olacağı tahmin ediliyor.

Giysiler teknolojiyle buluşuyor! Teknolojinin yeni kumaşı

Günlük kıyafetlerin hareket enerjisini elektrik enerjisine dönüştürerek hem çevre dostu bir çözüm sunması hem de teknolojik cihazları şarj edebilmesi, bu alanı geleceğin en umut verici inovasyonlarından biri haline getirdi. Bilimsel araştırmalar ve …